1. 2015-nji ýylyň 18-nji awgustynda kabul edilen «Öri meýdanlary hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2015 ý., № 3, 101-nji madda; 2016 ý., № 2, 103-nji madda; 2018 ý., № 1, 3-nji madda):
1) preambulada, 1-nji maddanyň 12-nji we 13-nji bentlerinde, 33-nji maddanyň birinji böleginde «potensialyny», «potensialynyň» we «hasyl berijiligini» diýen sözleri degişlilikde «mümkinçiligini», «mümkinçiliginiň» we «gurplulygyny» diýen sözlere çalşyrmaly;
2) II babyň adynda «dolandyryşy» diýen sözi «düzgünleşdirmesi» diýen söze çalşyrmaly;
3) 10-njy maddany şu görnüşde beýan etmeli:
«10-njy madda. Öri meýdanlaryny peýdalanmak we goramak babatda döwlet düzgünleşdirmesini amala aşyrýan edaralar
Öri meýdanlaryny peýdalanmak we goramak babatda döwlet düzgünleşdirmesi Türkmenistanyň Ministrler Kabineti, Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi (mundan beýläk — ygtyýarlandyrylan edara), ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralary we ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralary tarapyndan amala aşyrylýar.»;
4) 12-nji maddanyň birinji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:
«1. Ygtyýarlandyrylan edara:
1) öri meýdanlaryny durnukly dolandyrmak, rejeli peýdalanmak we goramak babatda döwlet syýasatyny durmuşa geçirýär;
2) öri meýdanlaryny rejeli peýdalanmak we goramak boýunça döwlet maksatnamalaryny işläp taýýarlaýar we ýerine ýetirilmegini üpjün edýär;
3) öz ygtyýarlyklarynyň çäklerinde öri meýdanlaryny rejeli peýdalanmak we goramak babatda Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryny işläp taýýarlaýar hem-de kabul edýär;
4) öri meýdanlaryny gowulandyrmak, öri meýdan infrastrukturasynyň obýektlerini ösdürmek boýunça çäreleri geçirýär, öri meýdanlarynyň çakdanaşa ulanylmagyna we zaýalanmagyna ýol bermezlik boýunça çäreleri görýär;
5) öri meýdanlarynyň obýektleriniň infrastrukturasynyň peýdalanylyşyna we goralyşyna, öri meýdanlaryny peýdalanmagyň bellenilen düzgünleriniň ähli ýuridik we fiziki şahslar tarapyndan berjaý edilişine gözegçiligi amala aşyrýar;
6) öz garamagyndaky öri meýdanlaryndaky mallaryň baş sanynyň döwlet hasaba alnyşyny amala aşyrýar;
7) degişli edaralar bilen bilelikde öri meýdanlarynda ýangynlaryň döremeginiň öňüni almak boýunça çäreleri amala aşyrýar, olarda ýangyn ojaklarynyň öz wagtynda ýok edilmegini üpjün edýär, şeýle hem öri meýdan ösümlikleriniň zyýankeşlerine we kesellerine garşy göreşmek boýunça çäreleri amala aşyrýar;
8) örüde bakylýan maldarçylygyň suw üpjünçilik desgalarynda gurluşyk-gurnama, abatlaýyş, şeýle hem ulanyş işlerini amala aşyrýar;
9) peýdalanylýan öri meýdan ýerlerini dolandyrmak, öri meýdanlaryny rejeli peýdalanmak we goramak babatda işleri amala aşyrýan daýhan birleşiklerine we beýleki öri meýdanlaryny peýdalanyjylara usuly we beýleki kömekleri berýär;
10) öri meýdanlarynyň daşky gurşawynyň çäkleriniň we öri meýdan baýlyklarynyň goralyp saklanylyşyna hem-de olaryň rejeli peýdalanylyşyna döwlet gözegçiligini amala aşyrýar;
11) Türkmenistanyň ýuridik we fiziki şahslaryna öri meýdan ýerlerini peýdalanmaga hem-de kärendesine bermek boýunça resminamalary resmileşdirýär;
12) öri meýdanlaryny goramak we rejeli peýdalanmak maksady bilen, öri meýdanlarynyň we öri meýdan baýlyklarynyň ýagdaýyna monitoringi amala aşyrýar;
13) öri meýdanlarynyň döwlet hasaba alnyşyny amala aşyrýar;
14) öri meýdan ýerlerini peýdalanmak hukugyny kepillendirýän resminamalaryň berilmegini amala aşyrýar;
15) öri meýdanlarynyň we öri meýdan baýlyklarynyň daşky gurşawynyň ýagdaýynyň hil görkezijilerini kesgitlemegi, peýdalanylýan öri meýdan ýerleriniň ýagdaýyny ýazyp teswirlemegi, kartalaşdyrmagy hem-de mukdar we hil görkezijilerini kesgitlemegi öz içine alýan tükelleme işlerini geçirýär;
16) örüde bakylýan maldarçylyk üçin öri meýdanlaryny çaklamak we olary geljegi göz öňünde tutup peýdalanmagy meýilleşdirmek boýunça teklipleri işläp taýýarlaýar;
17) şu Kanuna we Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda öz ygtyýarlylygyna girýän beýleki meseleleri çözýär.»;
5) 13-nji maddany güýjüni ýitiren diýip ykrar etmeli;
6) 16-njy maddanyň birinji böleginde «ýuridik» diýen sözden soň «we fiziki» diýen sözleri goşmaly;
7) 17-nji maddada: birinji bölekde «döwlet» diýen sözi aýyrmaly;
ikinji bölekde «Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky döwlet komiteti» diýen sözleri «ygtyýarlandyrylan edara» diýen sözlere çalşyrmaly;
8) 18-nji maddanyň ikinji böleginde, 20-nji maddanyň birinji böleginiň 1-nji bendinde we 27-nji maddanyň birinji böleginiň 2-nji bendinde «döwlet» diýen sözi aýyrmaly;
9) 21-nji maddanyň 4-nji bendinde «çekene mallaryny» diýen sözleri «çekenäni» diýen söze çalşyrmaly;
10) 22-nji maddada:
adynda we mazmunynda «döwlet» we «Döwlet» diýen sözleri aýyrmaly;
üçünji bölekde «peýdalanmaga» diýen sözi «kärendä» diýen söze çalşyrmaly;
11) 24-nji maddada:
üçünji bölekde «döwlet» diýen sözi aýyrmaly;
dördünji bölekde «peýdalanmaga» diýen sözi «kärendä» diýen söze çalşyrmaly;
12) 25-nji maddanyň ikinji böleginde «döwlet» we «Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky döwlet komitetiniň,» diýen sözleri aýyrmaly;
13) 32-nji maddanyň ikinji böleginde «daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky ýerine ýetiriji häkimiýetiň edarasy bilen ylalaşylmagy boýunça» diýen sözleri aýyrmaly;
14) 35-nji maddanyň ikinji böleginde:
birinji tesimde «daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky ýerine ýetiriji häkimiýetiň edarasy» diýen sözleri «ygtyýarlandyrylan edara» diýen sözlere çalşyrmaly;
ikinji tesimde «Türkmenistanyň Oba we suw hojalyk ministrliginiň» diýen sözleri «Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň» diýen sözlere çalşyrmaly;
15) 38-nji maddanyň ikinji böleginde «Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky döwlet komiteti, daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky ýerine ýetiriji häkimiýetiň edarasy» diýen sözleri «ygtyýarlandyrylan edara» diýen sözlere çalşyrmaly;
16) 39-njy maddanyň mazmunynda «ygtyýarlandyrylan döwlet edarasy we daşky gurşawy goramak we ýer serişdeleri baradaky ýerine ýetiriji häkimiýetiň edarasy» diýen sözleri «ygtyýarlandyrylan edara» diýen sözlere çalşyrmaly.
2. 2018-nji ýylyň 20-nji oktýabrynda kabul edilen «Ýerleriň meliorasiýasy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda (Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2018 ý., № 3-4, 87-nji madda):
5-nji maddanyň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:
«Ygtyýarlandyrylan döwlet edaralaryna oba hojalyk we daşky gurşawy goramak babatda ygtyýarlandyrylan edara hem-de suw hojalygy babatda ygtyýarlandyrylan edara degişlidir.»;
7-nji we 8-nji maddalary şu görnüşde beýan etmeli:
«7-nji madda. Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak babatda ygtyýarlandyrylan edaranyň ygtyýarlylygy
Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak babatda ygtyýarlandyrylan edara:
1) ýerleriň meliorasiýasy babatda döwlet syýasatyny amala aşyrýar;
2) ýerleriň meliorasiýasy babatda döwlet maksatnamalaryny işläp taýýarlaýar we durmuşa geçirýär;
3) öz ygtyýarlylygynyň çäklerinde melioratiw çäreleriň toplumyny işläp taýýarlaýar we amala aşyrylmagyny üpjün edýär;
4) ýerleriň meliorasiýasy babatda monitoringi geçirýär;
5) ýer serişdeleriniň rejeli peýdalanylyşyna we goralyp saklanylyşyna, şeýle hem olaryň ýagdaýynyň üýtgemelerine gözegçiligi amala aşyrýar;
6) ýerleriň gurplulygynyň ýokarlandyrylmagyna we durnukly saklanylmagyna gönükdirilen çäreleriň geçirilmegine ýardam edýär;
7) ýer bölekleriniň eýeleri, ýerden peýdalanyjylar we ýer kärendeçileri tarapyndan topragyň gurplulygyny dikeltmek we durnukly saklamak boýunça guramaçylyk-hojalyk, agrotehniki, tokaý-tehniki çäreleriň öz wagtynda, ýokary derejede geçirilişine gözegçiligi amala aşyrýar;
8) ýel we suw eroziýasynyň täsirleriniň, şorlaşmagyň, suw basmagyň, çölleşmegiň, hapalanmagyň we ýerleriň ýaramazlaşmagyna getirýän beýleki täsirleriň öňüni almak we aradan aýyrmak boýunça çäreleriň geçirilişine gözegçiligi üpjün edýär;
9) ýerleriň meliorasiýasy babatda degişli maglumaty Döwlet ýer kadastryna girizýär;
10) öz ygtyýarlylygynyň çäklerinde ýerleriň meliorasiýasy babatda Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryny tassyklaýar;
11) ylmyň gazananlaryny we innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagy amala aşyrýar;
12) hünärmenleri taýýarlamak we olaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň geçirilmegini guraýar;
13) ýerleriň meliorasiýasy hakynda Türkmenistanyň kanunçylygynyň berjaý edilişine döwlet gözegçiligini amala aşyrýar;
14) öz ygtyýarlylygynyň çäklerinde ýerleriň meliorasiýasy babatda Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygyny amala aşyrýar;
15) şu Kanuna hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda öz ygtyýarlylygyna girýän beýleki meseleleri çözýär.
8-nji madda. Suw hojalygy babatda ygtyýarlandyrylan edaranyň ygtyýarlylygy
Suw hojalygy babatda ygtyýarlandyrylan edara:
1) ýerleriň meliorasiýasy babatda döwlet syýasatyny durmuşa geçirýär;
2) ýerleriň meliorasiýasy babatda döwlet maksatnamalaryny durmuşa geçirýär;
3) öz ygtyýarlylygynyň çäklerinde melioratiw çäreleriň toplumyny işläp taýýarlaýar we amala aşyrylmagyny üpjün edýär;
4) döwlet melioratiw ulgamlarynyň döwlet hasaba alnyşyny ýöredýär;
5) döwlet melioratiw ulgamlaryny arassalamak we abatlamak boýunça işleriň ýyllyk meýilnamalaryny işläp taýýarlaýar hem-de amala aşyrýar;
6) suwarymly ýerleriň melioratiw kadastryny ýöredýär;
7) pudagara ähmiýetli melioratiw ulgamlar babatda Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryny kesgitleýär we degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen ylalaşylmagy boýunça olary tassyklaýar;
8) öz ygtyýarlylygynyň çäklerinde gidrotehniki meliorasiýa babatda Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalaryny tassyklaýar;
9) gidrotehniki meliorasiýa hakynda Türkmenistanyň kanunçylygynyň berjaý edilişine döwlet gözegçiligini amala aşyrýar;
10) öz ygtyýarlylygynyň çäklerinde gidrotehniki meliorasiýa babatda Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygyny amala aşyrýar;
11) suw hojalyk obýektleriniň pasportlarynyň we beýleki degişli resminamalarynyň görnüşlerini tassyklaýar hem-de olary ýöretmegiň tertibini belleýär;
12) ylmyň gazananlaryny we innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmagy amala aşyrýar;
13) hünärmenleri taýýarlamak we olaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça çäreleriň geçirilmegini guraýar;
14) şu Kanuna hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalaryna laýyklykda öz ygtyýarlylygyna girýän beýleki meseleleri çözýär.».
II. Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden herekete girizilýär.
Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW.
Aşgabat şäheri. 2019-njy ýylyň 8-nji iýuny.