Türkmenistanda gowaça ekişine taýynlyk güýçli depginlerde alnyp barylýar, 2023-nji ýylda munuň üçin 580 müň gektar ýer bölünip berildi. Ýaz ekişinde topragy ýuwmak, ýer sürmek we tekizlemek, oba hojalyk tehnikalaryny hem-de enjamlaryny taýýarlamak ýaly çäreler we toplumynda gowaça tohumlaryny ekişe taýýarlamagyň işi hem möhüm ähmiýete eýedir.
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň oba hojalyk ylymlary bölüminiň müdiri, tehniki ylymlaryň kandidaty Aşyr Saparmyradowyň aýtmagyna görä, öňden gelýän gowaça tohumyny ekmezden ozal taýýarlamagyň mehaniki usuly olara zeper ýetmegine we kem-käsleýin zaýalanmagyna getirýärdi, tohumlary kükürt kislotasynyň bugy bilen işlemek ýaly himiki usul bolsa daşky gurşawa zyýan ýetirýär. Alymyň işläp taýýarlan tohum taýýarlamagyň biologiki usuly mehaniki we himiki usullar bilen deňeşdirilende birnäçe artykmaçlygy bilen tapawutlanýar. A.Saparmyradowyň aýtmagyna görä, tohum taýýarlamagyň biologiki usuly pagta ösdürip ýetişdirmekde täze ýol bolup, geljekde bu ugur kämilleşdiriler we önümçilige giňden ornaşdyrylar.
Täze usulda gowaça tohumlary belli bir mukdarda organiki we mineral dökünleriň garyndysy bilen örtülýär, bu bolsa olaryň daşyny ýylmaýar, netijede tohum takyk düşýär hem-de tygşytly sarp edilýär. Usulyň awtorynyň aýtmagyna görä, bu tohumlary takmyn üç esse tygşytlamaga we gowaçanyň hasyllylygyny ep-esli ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Tohumlaryň tehnika bilen takyk ekilmegi ýygymda el zähmetini az talap etmäge ýardam eder.
Biologik örtük tohumlary zeper ýetmekden, çygdan, sowuk we guraklyk ýaly daşky gurşawyň täsirlerinden goraýar. Tohum taýýarlamagyň biologik usuly olaryň gabygyna zeper ýetirmeýär, genetiki gurluşyny saklap galýar, goşmaça iýmitlenmegini we şitiliň sagdyn ösmegini üpjün edýär, toprakdaky duzlaryň we keselleriň ýaş gowaça köklerine ýaramaz täsiriniň öňüni alýar. Tohum taýýarlamagyň biologiki usulynyň beýleki artykmaçlyklarynyň arasynda ammarlarda uzak wagtlap gury saklamak, hususan-da, ozalkylardan 6-10 gün öň ekmäge mümkinçilik berýändigini bellemek gerek.
Alymyň pikirine görä, onuň teklip eden tohum taýýarlamagyň biologik usulyny käbir üýtgetmeler bilen beýleki oba hojalyk ekinleri üçin hem ulansa bolar. Mysal üçin, bugdaý ekilende bu usulyň ulanylmagy tohum ýitgileriniň möçberini azaltmaga mümkinçilik berer.
