Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow tarapyndan 2023-nji ýylyň 30-njy sentýabrynda ýurdumyzyň Mejlisinde tassyklanan «Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesini ösdürmek hakynda esasy köptaraplaýyn Ylalaşyga goşulmak hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna gol çekildi we bu ýurdumyzyň halkara ulag hyzmatdaşlygynyň hukuk binýadyny berkidýär.
TRASECA ady bilen tanalýan «Ýewropa – Kawkaz – Aziýa ulag geçelgesiniň» tehniki kömek maksatnamasy Ýewropa Bileleşigi tarapyndan 1993-nji ýylda Ýewropa bilen Aziýanyň arasynda tebigy baglanyşyk bolan Merkezi Aziýa, Ýewropa we Kawkaz döwletlerine teklip edildi.
Gaýtadan dikeldilen gadymy Ýüpek ýolunyň esasy söwda geçelgesi hasaplanylýan TRASECA sebitdäki durnuklylyga we ykdysady ösüşe, şeýle hem Merkezi Aziýa we Kawkaz ýurtlarynyň halkara bazaryna çykmagyna goşant goşmak üçin döredildi.
Maksatnamanyň esasy maksady, gatnaşyjy döwletleriň halkara ýol, howa we demir ýol ulaglary, täjirçilik deňiz nawigasiýasy ulgamyna girmegini aňsatlaşdyrmak, şeýle hem halkara ýolagçy we ýük daşaýyş mukdaryny artdyrmakdyr.
Hyzmatdaş ýurtlar ýük ulaglarynyň howpsuzlygyny we daşky gurşawy goramagy üpjün etmek isleýändiklerini aýtdylar.
TRASECA-nyň ýene bir maksady, agza döwletleriň transport we söwda syýasatlaryny, şol sanda kanuny gatnaşyklary sazlaşdyrmakdyr.
Bu maksatlar Bakuwda 1998-nji ýylyň 8-nji fewralynda 12 ýurt tarapyndan gol çekilen Ýewropa – Kawkaz – Aziýa transport geçelgesini ösdürmek üçin halkara ulaglary baradaky esasy köptaraplaýyn şertnamada öz beýanyny tapdy.
OMS-den başga-da TRASECA gatnaşýan döwletler bu şertnama üýtgetmeleri we goşmaçalary görkezýän birnäçe teswirnamalary we tehniki goşundylary kabul etdiler.
«Ýewropa – Kawkaz – Aziýa» ulag geçelgesini ösdürmek üçin Halkara ulag baradaky esasy köptaraplaýyn ylalaşygyň düzgünleri taraplaryň arasynda halkara ýük we ýolagçy gatnawyny, şeýle hem taraplaryň çäklerinden üstaşyr geçelgäni düzgünleşdirýär.
Öňdebaryjy guramalaryň – BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy, Ykdysady we Durmuş komissiýasy bu geçelgäniň Ýewropa bilen Aziýanyň arasyndaky üstaşyr köprüleriň biri hökmünde resmi taýdan ykrar eden ýewropa TRASECA maksatnamasynyň ösdürilmegine gyzyklanma bildirýändigini bellemelidiris.
TRASECA-nyň maslahatlaryna we çärelerine işjeň gatnaşan Ýewropanyň dikeldiş we ösüş banky, Bütindünýä banky we şahamçalary, Aziýa ösüş banky, Yslam ösüş banky ýaly halkara maliýe guramalary TRASECA uly maýa goýumlaryny goýmaga taýýardyklaryny mälim edýärler.