Häzirki wagtda bir wagtlar meşhur etnograf, taryhçy we Türkmenistanyň ilkinji alymlarynyň biri Georgiý Iwanowiç Karpowyň ýaşlygynda döwürleýin neşirlerde çykyşlarynda, köplenç, bu lakam bilen gol çekendigini göz öňüne getirmek kyn.
Şeýle-de bolsa adamyň öz-özüňi tankytlamak, dogruçyllyk, adalat duýgusy we daş-töweregimizdäki dünýäni has-da gowulandyrmak islegi ýaly häsiýetleriniň Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Taryh institutynyň ilkinji başlygy Georgiý Iwanowiç Karpow tarapyndan goralyp saklanandygyny bellemelidiris.
Bu şeýle boldy, 1922-nji ýylda ýaş we geljegi uly alym, ýerine ýetiriji komitetiň başlygy hökmünde işini dowam etdirmek üçin Türkmenistana iberildi.
Nätanyş Gündogar bilen geçirilen ilkinji duşuşyk Karpowda häzirki Merkezi Aziýanyň halklarynyň durmuşyna we ýaşaýşyna çuňňur gyzyklanma döretdi. Netijede, ol bütin ömrüni diýen ýaly olaryň taryhyny, medeniýetini, dilini we edebiýatyny öwrenmäge bagyşlady.
Türkmenistanyň Merkezi saýlaw toparynyň ýerine ýetiriji sekretary wezipesine eýe bolan Karpow taryhy ýadygärlikleriň we milli bilimleriň goralmagyna goşant goşan ençeme çözgütleri kabul etdi. Esasan hem onuň tagallasy bilen Seljuk hökümdary Soltan Sanjaryň mawzoleý toplumy saklanyp galypdyr. Onuň gönüden-göni gatnaşmagy bilen geçmişiň beýleki taryhy ýadygärlikleri hem goralýardy.
Halkyň geçmişini öwrenmäge çynlakaý we oýlanyşykly çemeleşmek G.Karpowy ýuwaş-ýuwaşdan köp ylmy eser ýazmaga alyp barýar, netijede ol häzirki wagtda türkmen etnografiýasyny esaslandyryjylaryň biri diýlip atlandyrylýar. 1935-nji ýylda G.Karpowyň täze döredilen Taryh institutynyň müdiri wezipesine bellenmegi tötänden däldir, şol döwürde ondan başga şol wezipäni alyp baryp biljek ýokdy.
G.Karpowyň etnografiki gözlegleri 1925-nji ýylda türkmenleriň tire-taýpa düzümi barada ilkinji ylmy iş gollanmasyny neşir etmegine sebäp boldy. Bu tema onuň gözleg işlerinde esasy tema boldy. Türkmenleriň medeniýetini, durmuşyny we dilini bilmek Karpowa ýerli halk döredijiliginiň, şahyrlaryň we nusgawy eserleriň terjime edilmegine kem-kemden mümkinçilik berdi.
Ol «Türkmenskaýa iskra» we «Komsomoles Türkmenistana» gazetleriniň işjeň ýazyjysyna öwrüldi, bu ýerde «G.I.Karpow» ýa-da «H.Bahtiýarow» (Bagtyýar - Bagtly) lakamy agzalýar.
G.Karpowyň Türkmenistanyň taryhy üçin alyp barýan işleriniň ähmiýeti we möhümligi öz yzyna eýerijilere, etnograflara, entek doly açylmadyk we öwrenilmedik ugry – türkmenleriň millet hökmünde döremeginiň we gelip çykyşynyň taryhyny görkezýär.
Ylmy gyzyklanmalary öňki Soýuzyň beýleki sebitlerinde türkmenleriň ýüze çykmagyna gönükdirilipdi. Onuň käbir eserleri Astrahanyň we Stawropol türkmenleriniň durmuşyny beýan edýän etnografik gözleglere bagyşlandy.
Zähmeti üçin G.Karpowa birnäçe medallar gowşuryldy we 1944-nji ýylda «Türkmenistan SSR-iň at gazanan alymy» diýen ada eýe boldy.
G.Karpowyň okuwçylarynyň biri – Sergeý Mihaýlowiç Demidowyň ýatlamalaryndan ugur alyp, Ylymlar akademiýasynyň Taryh institutynyň ilkinji müdiriniň türkmenleriň gelip çykyşynyň taryhyny öwrenmekde goşan goşandynyň öwgä mynasypdygyny ýene bir gezek ýatlamaklygy müwessa bildik.
