Şu gün paýtagtymyzyň «Ýyldyz» myhmanhanasynda Ýewropada howpsuzlyk we hyzmatdaşlyk maslahatynyň Helsinki jemleýji namasynyň kabul edilmeginiň 50 ýyllygyna bagyşlanan forum geçirildi. 1975-nji ýylda 35 döwletiň baştutanlarynyň gol çeken bu resminamasy harby-syýasy, ykdysady, ynsanperwer we şu Ylalaşygyň ýerine ýetirilişini ara alyp maslahatlaşmak hem-de öwrenmek üçin yzygiderli gurallary döretmek ýaly dört esasy ugry öz içine alýar. Şeýle hem resminamada ynamy we howpsuzlygy güýçlendirmek çäreleri barada gürrüň edilýär.
Helsinki namasy köp ýyllaryň dowamynda halkara gatnaşyklar ulgamynyň özgermegine güýçli täsir etdi. Mundan başga-da, maslahatyň jemleýji namasy dartgynlygy gowşatmakda uly ähmiýete eýe boldy, adam hukuklaryna we esasy azatlyklara, deňlige we halkara kanunlary boýunça borçnamalaryň ýerine ýetirilmegine esasy berkitdi.
Aşgabat forumyna gatnaşyjylaryň, ýagny döwlet edaralarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleriniň hem-de ylmy işgärleriň çykyşlarynda şol döwürde kabul edilen we Helsinkiniň «Finlýandiýa» köşgünde kabul edilen jemleýji resminamada görkezilen ýörelgeleriň we postulatlaryň şu günki güne çenli wajypdygy bellendi. Türkmenistan bilen ÝHHG-niň arasyndaky hyzmatdaşlykda, hususan-da, şu gün BMG-niň Baş Assambleýasynyň «2025 – nji ýyl-Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» Rezolýusiýasynyň bilelikde durmuşa geçirilmegi meýilleşdirilýär. Türkmenistan bilen ÝHHG-niň arasyndaky otuz ýyllyk hyzmatdaşlygyň dowamynda uzak ýol geçildi we ýurdumyzyň we tutuş ÝHHG sebitiniň bähbidine dialogy giňeltmek we berkitmek üçin uly mümkinçilikler bar.
Türkmenistan bilen ÝHHG-niň esaslandyryjy resminamasy bolan Helsinki jemleýji namasyna gol çekilen 1992-nji ýyldan, Aşgabatda ÝHHG merkezini açylandan bäri Türkmenistan bu Edaranyň wekiliýeti bilen ýakyndan hyzmatdaşlyk edýär. Merkeziň ýolbaşçylygy, öz gezeginde, Türkmenistana ÝHHG-niň ähli howpsuzlyk ölçegleri boýunça borçnamalaryny ýerine ýetirmegine ýardam edýär.
Häzirki wagtda halkara çaknyşyklaryň öňüni almak we zyýansyzlandyrmak üçin täsirli mehanizmleri döretmek, transmilli wehimler, neşe gaçakçylygy we serhetaşa jenaýat, ykdysady, energiýa we daşky gurşaw pudaklarynda halkara hyzmatdaşlygynyň häzirki zaman nusgasyny ösdürmek Bitarap Türkmenistan üçin ÝHHG bilen hyzmatdaşlygyň has ileri tutulýan ugurlary bolup durýar.
Sebit howpsuzlygyny pugtalandyrmak, syýasy, ykdysady-ekologiýa we ynsanperwer ugurlarda dialogy ilerletmek, BMG agza döwletler gatnaşyklary, aýratynam halkara ulag düzümleri we ekologiýa meseleleri Türkmenistanyň ÝHHG bilen hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarydyr.
Forumda çykyş edenleriň hemmesi diýen ýaly Helsinki jemleýji namasynyň mirasynyň güýçli çaknyşyklaryň meseleleriň çözgüdi däldigini barada ynamyň berkemegine sebäp bolandygyny bellediler.
Dialog, parahatçylyk we ynam möhüm meseleleri çözmegiň ýollarydyr.
