Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrliginiň Amyderýa döwlet goraghanasynyň ylmy işgärleri ugurlaryň birinde süýrenijileriň däbe öwrülen aprel aýyndaky ýazuwyny geçirdiler. Goraghananyň uly ylmy işgäri Ýewgeniý Agryzkow şeýle gürrüň berýär:

– Süýrenijileriň seýrek we ýitip gitmek howpy abanýan görnüşleri (ýerüsti oňurgaly haýwanlar) – hažžyklar, ýylanlar, pyşbagalar alymlaryň üns merkezinde. Hünärmenler Türkmenistanyň Gyzyl kitabyna girizilen görnüşlerine, şol sanda seýrek kelpezäniň seýrek görnüşi – hentaun togalak kelleli hažžyklara aýratyn üns berýärler.

Bu görnüş goraghananyň çäginde däl-de, Amyderýanyň töweregine ýanaşyk çöl zolagynda ýaşaýan bolsa-da, ekoulgamlaryň bitewiligini, tebigy toplumlaryň özboluşly bölekleriniň, şol sanda Amyderýanyň tokaýlarynyň çäkleriniň – petdelikleriň, çöl zolaklarynyň saklanyp galmagynda möhüm ähmiýete eýe bolan togalak kelle hažžyklaryň şu we beýleki görnüşlerine yzygiderli gözegçilik edilýär. 

Olaryň hasabaty rahatlandyryjy netije berdi: hentuan tegelek başlylarynyň sanynyň öňki ýyllar bilen deňeşdirilende köpelendigi bellendi. Ýygnalan maglumatlar daşky gurşawy goramak üçin ulanylýan ýöriteleşdirilen maglumatlar binýadyna goşular.

Şol bir wagtyň özünde ýaş süýdemdirijileriň sanyna, janly tebigat dünýäsindäki beýleki görnüşleriniň ýagdaýyna – oňurgasyzlaryň köpdürlüligine, agaçlaryň gülländen soňky düwýän miweleriniň ýeterlikliligine baha berilýär. Barlaglar iş saparlary we gözegçilikler wagtynda «fotoduzaklardan» toplanan fotosuratlar we wideoşekiller bilen işlemeklik dowam edýär.

Bioköpdürlülik hemişe hereketde we ösüşdedir, bu bolsa olaryň sanynyň üýtgemegine, ekoulgamlardaky tebigy üýtgeşmelere, dowam edýän tebigy, howa we gidrologiki ýagdaýlaryň ýazga alynmagyny we esasanam ýazda gündelik gözlegleri talap edýär. Janly tebigat dünýäsiniň jandarlaryna gözegçilik etmek ösümlik we haýwanat dünýäsini öwrenmek hem-de gözegçilik etmek maksatnamasynyň çäklerinde, şeýle hem goraghananyň çägindäki daşky gurşaw we biodürlüligi barada her ýyl asly maglumatlar toplumyny – «Tebigatyň ýyl ýazgysyny» ýöretmek arkaly amala aşyrylýar.