Türkmenistanyň milli ýygyndy toparynyň futbolçylary Aziýa Kubogy – 2027-niň saýlama tapgyrynyň çäginde Hytaý Taýpeýiniň ýygyndysyny 3:1 hasabynda utdy, onuň jemleýji tapgyry ilkinji gezek 2027-nji ýylda Saud Arabystanynda geçiriler.
Duşuşyk Arkadag şäheriniň janköýerlerden dolan 10 müň orunlyk stadionynda geçdi. Bu stadionda Türkmenistanyň ýygyndy topary ikinji gezek oýnady. Bir aý mundan ozal ýaryşyň saýlama tapgyrynda türkmen futbolçylary Şri-Lankanyň toparyny 2:1 hasabynda ýeňdi.
Hytaý Taýpeýiniň ýygyndy topary türkmen futbolçylary üçin hemişe-de ejiz garşydaş hasaplanýardy. Bu barada diňe bir Türkmenistanyň ýygyndy topary 142-nji, Hytaý Taýpeýiniň ýygyndy topary 174-nji orny eýeleýän FIFA-nyň iň soňky görkezijisi däl, eýsem bu toparlaryň 2001-nji ýyldan bäri milli ýygyndylar derejesinde geçen duşuşyklarynyň taryhy-da aýdýar. Mundan öň garşydaşlar resmi duşuşyklarda alty gezek oýnadylar, olaryň ählisinde-de Türkmenistanyň ýygyndy topary ýeňiş gazandy. 2001-nji ýylda, 2002-nji ýyldaky Dünýä çempionatynyň saýlama ýaryşynda ildeşlerimiz Özbegistanyň Daşkent şäherinde 5:0, Iordaniýanyň Amman şäherinde bolsa 1:0 hasabynda ýeňiş gazandylar. 2011-nji ýylda Malaýziýanyň Kuala-Lumpur şäherinde 2012-nji ýyldaky AFK-nyň Çagyryş Kubogynyň saýlama oýnunda 2:0 hasabynda ýeňiş gazandylar, 2017-nji ýylda bolsa 2019-njy ýyl Aziýanyň Kubogynyň saýlama tapgyrynyň çäginde Taýpeýde 3:1, Balkanabatda 2:1 hasabynda ýeňiş gazandylar. Şu ýylyň mart aýynda, 2027-nji ýyldaky Aziýa Kubogynyň üçünji saýlama tapgyrynyň Gaosýune şäherindäki Milli stadionda 1897 tomaşaçynyň öňünde geçen ilkinji duşuşygynda, ýene-de Türkmenistanyň topary 2:1 hasabynda ýeňiş gazandy.
Arkadag şäherinde geçen jogap duşuşygyndan öň Hytaý Taýpeýiniň ýygyndy toparyna täze baş tälimçi – 47 ýaşly awstraliýaly Metýu Barri Ross ýolbaşçylyk edýärdi, ol mundan öň Germaniýanyň, Şwesiýanyň, Hytaýyň we Koreýa Respublikasynyň birnäçe zenanlar toparyna, şeýle hem «Al-Kadsiýa U19», «Dubaý Ýunaýted» (BAE) erkekler toparyna we Nepalyň milli ýygyndy toparyna tälim beripdi.
Saýlama ýaryşynyň tamamlanmagyna iki tapgyr galanda, Hytaý Taýpeýiniň ýygyndy toparynyň 2027-nji ýyldaky Aziýa Kubogyna gatnaşmak üçin eýýäm hiç hili mümkinçiligi ýokdy, ol 0 utuk bilen «D» toparçanyň iň soňky hataryny eýeleýärdi. Muňa garamazdan, baş tälimçi Metýu Barri Ross duşuşykdan öňki metbugat ýygnagynda öz toparynyň Türkmenistanyň topary we Şri-Lankanyň topary bilen galan duşuşyklarda alty utuk gazanmagy maksat edinýändigini aýtdy.
Öz gezeginde, Türkmenistanyň futbol boýunça milli ýygyndy toparynyň baş tälimçisi Röwşen Meredow dört duşuşykdan soň dokuz utuk gazanan toparynyň 2027-nji ýyldaky Aziýa Kubogyna gatnaşmak üçin, iki ädim galandygyny we olaryň – öz meýdançasynda Hytaý Taýpeýiniň toparyna, myhmançylykda bolsa Tailandyň toparyna garşy duşuşyklaryň her biriniň ynamly bolmalydygyny aýtdy.
«Toparçalaýyn ýaryşyň soňky tapgyryna golaýlaşdyrýan her bir duşuşyk biziň höwesimizi has-da artdyrýar. Iki ädim galdy, şonuň üçin bu iki ädimi örän, örän ynamly ätmeli» diýip, R.Meredow aýtdy.
Şu gün Kolomboda tamamlanan duşuşykda Tailandyň ýygyndy toparynyň Şri-Lankanyň toparyny 4:0 hasabynda ýeňmegi türkmen futbolçylarynda goşmaça höwes döretdi. Ýeňen tarapda Jud Sunsap-Bell iki gezek (65-nji we 90-njy minutlarda) gol saldy, Tanawat Suengçittawon (7-nji minutda) we Pansa Hemwibun (77-nji minutda) dagy hersi bir gol saldy. Bu ýeňişden soň tailandlylar 12 utuk bilen ýaryş tertibinde birinji orny eýelediler, bu bolsa türkmen futbolçylaryny Hytaý Taýpeýiniň toparyna garşy duşuşykda diňe ýeňiş üçin oýnamaga borçly etdi.
Garaşylyşy ýaly, yrakly emin Ýusif Said Hasanyň başlangyç jürlewügi bilen, Röwşen Meredowyň şägirtleri oýnuň hörpüni ele aldylar we eýýäm 13-nji minutda hasaby açdylar. Hüjümiň çep tarapynda Rahman Myratberdiýew sapalak atyp, jerime meýdançasyndaky iki goragçynyň deňinden geçdi-de, aşaklyk bilen ýiti burçdan uzak burça urdy. 35-nji minutda ýene-de şol Elman Tagaýewiň sag ganatdan uran pökgüsini alyp, çen bilen 15 metrden barşyna batly urdy, ýöne derwezeçi Tuan Sýuan kynlyk bilenem bolsa, pökgini gaýtaryp bildi.
Mundan soň oýnuň bady gaçdy we meýdançada arakesmä çenli hiç hili gyzykly zat bolmajak ýalydy. Ýöne duşuşygyň birinji ýarymyna goşulan wagtyň ikinji minudynda myhmanlar meýdançanyň çep tarapynyň golaýynda jerime urgusyna hukuk aldylar. Estewes Tsaý Emilio topy ýokardan berdi, Kuame Anž Samuel bolsa ony dabanynyň daş tarapy bilen derwezäniň ýokarky burçuna gönükdirdi – 1:1.
Wakalaryň munuň ýaly öwrümi, elbetde, türkmen futbolçylarynyň pikirinde-de ýokdy, şonuň üçin-de olar arakesmeden soň garşydaş derwezä aldygyna hüjüm etdiler. 46-njy minutda milli çempionatyň iň köp gol salan oýunçysy Didar Durdyýew gol salmak üçin ajaýyp mümkinçiligi elden berdi. Derwezeçi bilen ýüzbe-ýüz bolanda, ol garaşylmadyk ýagdaýda pökgi bilen derwezeçini urdy.
Az wagtdan soň Türkmenistanyň ýygyndy topary ahyrsoňy öňe geçdi – 2:1. Kapitan Elman Tagaýew 53-nji minutda jerime meýdançasynyň daşyndaky topy çep aýagy bilen uzakdaky burça urmak arkaly ajaýyplygy bilen hemmäni geň-taň goýan bir gol saldy. Ýene iki minutdan soň, ol ikinji goly hem salyp bilerdi. Emma bu gezek Hytaý Taýpeýiniň toparyny böküp, topy meýdançanyň daşyna urmak bilen, derwezeçi halas etdi.
Hasap peýdalaryna bolsa-da, meýdança eýeleri ony saklajak bolman, gaýta hüjümlerini dowam etdirdiler. Bu hüjümler ýene bir gola alyp bardy. 78-nji minutda Teýmur Çaryýew sekiz minut şondan öň oýna giren Meýlis Diniýewe gol salmak üçin amatly ýagdaýa getirdi, ol bolsa ýiti burçdan uran gaýtaryp bolmajak urgy bilen derwezäniň uzakdaky ýokarky burçundan gol saldy – 3:1.
Soňky 10 minutda hasap has-da ulalyp bilerdi. Şeýle-de bolsa, 83-nji minutda Daýanç Meredow top bilen derwezäniň diregini urdy, 90-njy minutda bolsa myhman derwezeçi Rahman Myratberdiýewiň jerime çyzygyndan uran topuny yzyna gaýtarmak bilen, toparyny dördünji goldan halas etdi.
Hytaý Taýpeýiniň toparyna garşy ýeňiş 2026-njy ýylyň 31-nji martynda Bangkokda geçiriljek bu toparlaryň arasyndaky aýgytlaýjy duşuşykdan öň, 2027-nji ýyldaky Aziýa Kubogyna ýeke-täk ýollanma üçin, Türkmenistanyň ýygyndy toparynyň Tailandyň topary bilen utuk (12) boýunça deňleşmegine mümkinçilik berdi.
