Türkmenistanda «Çölleri özleşdirmegiň meseleleri» atly halkara ylmy-amaly žurnalyň nobatdaky sany çap edildi. Žurnal Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýalar parkynyň wekilleri – A.Rahmanowanyň, D.Gadamowyň we A.Akmyradowyň makalalary bilen açylýar.
Awtorlar öz işlerinde çölleşmäge garşy göreşde bionanotehnologiýalary ulanmagyň geljegine garaýarlar we gök-ýaşyl suwotulary (sianobakteriýalary) süýşýän gum depelerini bionanokompozit materiallaryny we biologik önümleri döretmek üçin çig mal hökmünde ulanmak boýunça ylmy barlaglaryň netijelerini mysal getirýärler.
Balkan welaýatynyň synag meýdançalarynda geçirilen ylmy gözleglerde topragyň çyglylygyny saklamakda biomassanyň häsiýetleri tassyklandy. Şeýle «örtükde» ösümlikleriň çalt kök urýandygy subut edildi. Türkmen alymlarynyň işläp düzen bionanokompozit materialy (BNKM) çölüň gurak sähra sebitlerinde zaýalanan ýerleriň fitomeliasiýasynda, şeýle hem göçýän gum depelerine garşy göreşde ulanylyp bilner.
Ylmy gözlegler Türkmenistanyň BMG-niň Çölleşmä garşy göreş konwensiýasy we bu ugurda Çölleşmä garşy hereketleriň maksatnamasynda (ÇGHMM) göz öňünde tutulan halkara borçnamalaryny ýerine ýetirmek baradaky tagallalaryny goldaýar. Bu borçnamalary ýerine ýetirmekdäki üstünlik, beýleki çäreler bilen birlikde, biotehnologiýalary işläp taýýarlamagy we ornaşdyrmagy üpjün eder.
Biotehnologiýalar adam durmuşynyň köp ugurlarynda möhüm ähmiýetlidir, şonuň üçinem olaryň ösüşi dünýä ýurtlarynyň ykdysady syýasatlarynda ileri tutulýar. Türkmenistan hem bu meselä aýratyn üns berýär.
2024-nji ýylyň maý aýynda hormatly Prezidentimiz 2024 – 2028-nji ýyllar üçin Biotehnologiýany hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça Döwlet maksatnamasyny tassyklady. Maksatnamanyň ugurlarynyň biri hem göçýän gum depelerine garşy göreşde suwotulary öwrenmäge we ulanmaga bagyşlanýar. Bu başlangyjyň çäklerinde biomassanyň esasynda bionanokompozit materiallaryny öndürmek üçin ylmy-synag binýady döredildi.
Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy https://turkmenistan.gov.tm/ru/post/87769/otdelu-biotehnologij-tehnoparka-turkmenistana-vydan-sertifikat-na-innovacii Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologiýalar parkynyň biotehnologiýalar bölümine gök-ýaşyl suwotulara (sianobakteriýa) esaslanýan bionanokompozit material tehnologiýalary işläp taýýarlamaga awtorlyk hukugyny tassyklaýan sertifikat beripdi.
