Türkmenistanyň Suratkeşler birleşiginiň Sungat galereýasynda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli Türkmen miniatýura sungatynyň sergisi açyldy. Bu sergide bäş ussat – Laçyn Toýlyýewa, Merdan Öwezow, Serdar Hudaýberdiýew, Röwşen Çopanow we Abdylla Mämmetberdiýew öz döredijilik işlerini görkezdiler.

Suratkeşleriň eserleri nusgawy we orta asyr miniatýura usulynda ýerine ýetirilip, täze garaýşy hem-de täzeçil çemeleşmäni görkezýär. Awtorlar gadymy ussatlyk dessurlaryny seresap saklaýarlar, ýöne serediliş usuly hem-de ulanylýan serişdeler babatda täzeçillikleri goşup, batyrgaý synag edýärler.

Adatça, esasy serişde kagyz bolýar, emma häzirki zaman türkmen ussatlary pergamentde, kartonda, agaçda we kendir matalarda işläp, çäkleri giňeldýärler.

Mysal üçin, Laçyn Toýlyýewa we Abdylla Mämmetberdiýew özbaşdak, aýdyň bezegli işleri döretmek üçin işläp taýýarlanan agaç tagtalaryny işjeň ulanýarlar. Türkmen ertekilerinden we däp-dessurlaryndan alnan pursatlary suratlandyrýan bu eserler häzirki zaman binalaryň içki bölegini bezemek üçin örän laýyk gelýär. Ähli işlerde bar bolan milli nagyşlar türkmen halkynyň baý taryhy-medeni mirasyna gönüden-göni salgylanma bolup durýar.

Türkmen suratkeşleri diňe bir nusgawy akwarel we guaş bilen çäklenmeýärler. Olar akril we ýagly reňkler bilen hem işjeň işleýärler. Hünärmenleriň pikirine görä, muny miniatýura sungaty babatda türkmen ussatlarynyň özleriniň oýlap tapmasy hasaplamak bolar.

– Orta asyrlarda tempera ýa-da ýagly reňkleri diňe agaç önümlerinde ulanmak tejribesinden tapawutlylykda, häzirki zaman suratkeşleri bu serişdeleriň miniatýura sungatyny tutuşlygyna nähili baýlaşdyryp bilýändigini görkezýärler. Türkmen miniatýura sungatynyň özüniň dünýäde ykrar edilen özboluşly usuly bar. Gündogar sungatyna köp işlerini bagyş eden belli iňlis sungaty öwrenijisi we professory Wilýam Beýzil Robinson öz barlaglarynda muny aýratyn belläp geçdi. Ol ony türkmen usuly ýa-da «apple-cheeks» («alma ýa-da gülgün ýaňaklar») usuly diýip atlandyrdy – diýip, sungaty öwreniji Azat Annaýew aýdýar.

Merw suratkeşleriniň tejribelerinden dörän bu usul, ýüzleriň aýratyn inçeden jikme-jik görkezilmegi we şekillendirilmegi bilen tapawutlanýar, bu bolsa ýaňaklaryň tüňňi göwrümliligini berýär. Mylaýym gülgüne reňkiň ulanylmagy we onuň beýleki öwüşginlere inçelik bilen geçmegi «alma ýaňaklaryň» täsirini döredýär.

Türkmenistanda miniatýura sungaty işjeň ösmegini we özüne ünsüni çekmegini dowam etdirýär. Bu sergi ikinji gezek geçirilýän bolsa-da, gelýänleriň we kärdeşleriň arasynda uly gyzyklanma döretdi, olar eposlary, dessanlary we taryhy şahsyýetleriň portretlerini öz içine alýan işleriň ussatlygyny we mazmunyny ýokary derejede tassykladylar.

Köpgörnüşli wernisaž Merkezi Aziýada, aýratyn-da Türkmenistanda miniatýura sungatynyň däpleriniň diňe bir goralman, eýsem, täze, ruhlandyryjy ösüşe eýe bolýandygyny tassyklaýar.