Şu gün Daşary işler ministrliginde Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (ÝHHG) Baş sekretary Helga Şmid bilen wideoduşuşyk geçirildi.
Duşuşygyň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan durmuşa geçirilýän “Açyk gapylar” syýasaty nukdaýnazaryndan Türkmenistanyň ÝHHG bilen hyzmatdaşlygynyň häzirki ýagdaýy hem-de geljegi ara alnyp maslahatlaşyldy. Bilelikdäki hereketleriň üç ölçeg esasynda durmuşa geçirilmegi boýunça işjeň netijeli pikir alyşmalar boldy.
Hususan-da, sebitde howpsuzlygy üpjün etmek, şol sanda terrorçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna we adam söwdasyna garşy göreş boýunça hyzmatdaşlyk meselelerine garaldy. Howpsuzlyk ulgamynda ÝHHG-niň başlangyjy boýunça bitewi strategiýanyň işlenip taýýarlanylmagyna türkmen tarapynyň gyzyklanmasy tassyklanyldy.
Taraplar ýurtlaryň arasynda gapma-garşylyklaryň öňüni almagyň netijeli serişdelerini we gurallaryny peýdalanmagyň möhümdigini bellediler. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapy oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan täze syýasy-diplomatik gurallaryň ornaşdyrylmagyna garamagy teklip etdi.
Şeýle hem terrorçylygyň we transmilli guramaçylykly jenaýatçylygyň maliýeleşdirilmegine garşy göreş boýunça sebit maslahatyny çagyrmak hakynda Türkmenistanyň teklibi beýan edildi. Milli derejede kiberhowpsuzlyk ulgamynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Duşuşygyň barşynda owgan meselelerine hem garaldy. Bellenilişi ýaly, Türkmenistan tarapyndan iri energetika, ulag we aragatnaşyk taslamalaryna bu dostlukly goňşy ýurduň hemmetaraplaýyn dikeldilmeginiň hereketlendiriji güýji hökmünde garalýar.
Duşuşykda energetika howpsuzlygy we durnukly ulag meseleleri-de ara alnyp maslahatlaşyldy.
Taraplar sebit we global ösüş nukdaýnazaryndan, energiýa serişdelerine durnukly elýeterliligiň ähmiýetini nygtadylar. Türkmen tarapynyň belleýşi ýaly, dünýäde energiýa serişdelerini iri öndürijileriň we üpjün edijileriň biri bolan Türkmenistan olaryň dünýä bazarlaryna çykarylmagy boýunça amatly gurallaryň döredilmegi ugrunda işjeň hereketleri dowam edýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz eýýäm ÝHHG-niň ýöriteleşdirilen düzümini — Durnukly energetika boýunça Geňeşi döretmegi teklip edipdi.
Duşuşygyň dowamynda ulag we ekologiýa howpsuzlygy boýunça hyzmatdaşlygy giňeltmegiň meselelerine garaldy. Şunda ÝHHG-niň «Hazar deňzi sebitinde “ýaşyl” portlaryň we özara baglanyşyklylygyň ösdürilmegine ýardam bermek» taslamasynyň ähmiýeti bellenildi. Türkmenistan Merkezi Aziýada we Kawkazda “ýaşyl” portlary ösdürmek, sanlylaşdyrmak, söwda hem-de ulag gatnawlarynyň amallarynyň ýeňilleşdirilmegine ýardam bermegi maksat edinýär.
ÝHHG-niň toplumlaýyn ekologiýa maksatnamasyny taýýarlamagyň mümkinçiliklerini öwrenmek boýunça bilermenleriň duşuşyklarynyň dowam edýändigi bellenildi.
Taraplar adam hukuklaryny, gender deňligini goramak we ilerletmek ulgamynda hyzmatdaşlygyň netijelerini ara alyp maslahatlaşdylar. Türkmenistanyň Adalatçysynyň edarasynyň üsti bilen ýurduň ÝHHG bilen özara gatnaşyklarynyň netijeli häsiýeti nygtaldy. Şeýle hem ÝHHG-niň milli azlyklaryň işleri boýunça Ýokary Komissary bilen gatnaşyklaryň ähmiýeti bellenildi.
Duşuşykda Türkmenistanda häzirki zaman sanly köpçülikleýin habar beriş serişdelerini ornaşdyrmak babatda bilelikdäki başlangyçlaryň we taslamalaryň ösdürilmeginde ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň möhüm orny aýratyn nygtaldy.
***
Şu gün Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýolbaşçylary hem-de wekilleri Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň (BMG ÝYK) durnukly ösüş boýunça wideomaslahat görnüşinde geçirilen sebit forumyna gatnaşdylar. Duşuşygyň maksady bu düzüm tarapyndan 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibi babatda sebitde amala aşyrylan işleri hem-de bu ugurda gazanylan üstünlikleri ara alyp maslahatlaşmakdan ybarat boldy.
Maslahatda Türkmenistanyň wekili hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy bilen durmuşa geçirilýän döwlet syýasatynyň binýadyny ählumumy howpsuzlygyň aňrybaş derejede anyk konsepsiýasynyň, Durnukly ösüş maksatlaryny üstünlikli amala aşyrmagyň bähbidine dünýä syýasatynyň möhüm meseleleriniň oňyn çözgüdine garaýyşlaryň bitewüliginiň hem-de özara ylalaşyk ýörelgesiniň düzýändigini belledi.
Biziň ýurdumyz ilkinjileriň hatarynda Durnukly ösüş maksatlarynyň milli şertlere uýgunlaşdyrylmagy boýunça geňeşmelere girişmek bilen, zerur çäreleri üstünlikli durmuşa geçirýär. Birleşen Milletler Guramasynyň sammiti tamamlanandan soňra BMG-niň Ýurtlar boýunça topary hem-de Türkmenistanyň Hökümeti ählumumy maksatnamalaýyn resminamany üç tapgyrda amala aşyrmagyň meýilnamasyny ylalaşdylar.
Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan DÖM-niň milli şertlere uýgunlaşdyrylmagy babatynda geçirilýän işlere aýratyn üns berildi. Hususan-da, bu çäreleriň jemleri boýunça 17 maksatdan, 136 wezipeden hem-de 180 görkezijiden ybarat degişli sanaw tassyklanyldy.
Çykyşda 2019-njy ýylda Ykdysady we Durmuş geňeşiniň (EKOSOS) howandarlygynda Nýu-Ýork şäherinde geçirilen ýokary derejeli syýasy forumyň çäklerinde DÖM-ne ýetmek boýunça ýurdumyzyň birinji Meýletin milli syny beýan edildi. 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibiniň ähli wezipeleri boýunça iş ýüzünde üstünlikleriň gazanylandygynyň anyk mysallary, hususan-da, halkyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagynda, bilim, saglygy goraýyş ulgamlarynda, ykdysady işjeňlikde, gender deňligini, ekologiýa durnuklylygyny üpjün etmekde we beýleki ugurlarda ýetilen sepgitleriň anyk mysallary getirildi.
Dünýäde giňden ýaýran COVID-19 pandemiýasynyň sebitiň ýurtlarynyň ykdysadyýetine ýetiren oňaýsyz täsirini peseltmek boýunça geçirilýän çäreler duşuşykda garalan meseleleriň biri boldy. Şunuň bilen baglylykda, koronawirus ýokanjy zerarly dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamynda emele gelen ýagdaýyň täsirini azaltmak maksady bilen, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda önümçilik pudaklarynyň durnukly ösüşiniň üpjün edilmegine, iş orunlarynyň saklanyp galmagyna hem-de ilatyň durmuş goraglylygyna gönükdirilen netijeli çäreleriň durmuşa geçirilýändigi bellenildi.
Forumyň çäklerinde sebitiň döwletlerinde Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin COVID-19 pandemiýasyndan soňra ykdysadyýetleri dikeltmegiň netijeli strategiýalaryny işläp taýýarlamak boýunça pikir alyşmalar boldy.
***
Şu gün wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen “Binagärlik sungatynyň taryhy we medeniýeti” atly halkara ylmy-amaly maslahat hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň çäklerinde «Binagärlik we gurluşyk ýyly» diýlip yglan edilen 2021-nji ýylyň esasy çäreleriniň birine öwrüldi.
Paýtagtymyzdaky Şekillendiriş sungaty muzeýinde geçirilen forumy Medeniýet ministrligi, Gurluşyk we binagärlik ministrligi, Aşgabat şäheriniň häkimligi we Türkmenistanyň Binagärler birleşigi gurady.
Menzilara görnüşde geçirilen duşuşyga GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň — Ýerine ýetiriji sekretarynyň başlygynyň orunbasary I.Nematow, GDA-nyň Ynsanperwer hyzmatdaşlyk boýunça döwletara gaznasynyň gezekleşikli başlygy, Russiýa Federasiýasynyň Prezidentiniň halkara medeni hyzmatdaşlyk boýunça ýörite wekili M.Şwydkoý, GDA-nyň ynsanperwer hyzmatdaşlyk boýunça döwletara gaznasynyň Ýerine ýetiriji direktory A.Iksanow, Binagärleriň birleşikleriniň halkara assosiasiýasynyň jogapkär kätibi, Russiýanyň Binagärler birleşiginiň wise-prezidenti, Russiýa Federasiýasynyň at gazanan binagäri, akademik I.Woskresenskiý, şeýle hem Arkalaşygyň ýurtlarynyň ugurdaş ministrlikleriniň we düzümleriniň ýolbaşçylary hem-de wekilleri gatnaşdylar.
Şeýle hem muzeýiň eýwanynda Türkmenistanyň Döwlet çeperçilik akademiýasynyň hem-de Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň talyplarynyň işleriniň sergisi guralyp, onda binagärlik taslamalary we çyzgylary görkezildi.
GDA-a gatnaşyjy döwletler bilen gatnaşyklary hemmetaraplaýyn giňeltmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan daşary syýasy strategiýasynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Guramanyň assosirlenen agzasy bolan Türkmenistan Arkalaşygyň işine işjeň gatnaşyp, özara gyzyklanma bildirilýän hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça oňyn başlangyçlar bilen yzygiderli çykyş edýär. Munuň şeýledigine GDA-da şu ýyly «Binagärlik we gurluşyk ýyly» diýip yglan etmek hakynda türkmen tarapynyň teklibiniň biragyzdan goldaw tapmagy şaýatlyk edýär.
GDA häzirki döwürde halkara hyzmatdaşlygyň binýadynda goýlan maksatlara hem-de esas dörediji ýörelgelere — hoşniýetli erke, ynanyşmaga we deňhukuklylyga eýerýär. Hut şunuň ýaly özara hormat goýmak çemeleşmesi dostluk köprülerini ýola goýmaga, bilelikdäki möhüm taslamalary durmuşa geçirmekde üstünlikli hyzmatdaşlyk etmäge, şeýle hem toplanan tejribäni özara paýlaşmaga ýardam berýär.
Geçirilen onlaýn maslahat hem hut şu maksatlara gönükdirildi. Onuň çäklerinde GDA ýurtlarynyň halklarynyň binagärlik mirasy, häzirki zaman şähergurluşygynyň däpleri we täzeçil usullary barada çykyşlar diňlenildi.
Foruma gatnaşýanlar üçin Türkmenistanyň medeni mirasy we binagärligi hem-de şu ýyl 140 ýyllygy bellenilýän, Ýer ýüzüniň iň owadan şäherleriniň biri hökmünde ykrar edilen ak mermerli Aşgabat barada ýörite taýýarlanan wideorolik görkezildi.
Maslahata gatnaşanlar Arkalaşygyň ýurtlarynyň arasyndaky däp bolan gatnaşyklary giňeltmäge we has ýygjam işewür gatnaşyklaryň ýola goýulmagyna ýardam bermäge gönükdirilen şunuň ýaly forumlaryň guralmagynyň örän möhümdigini nygtadylar.
***
Şu gün Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Halkara okuw-ylmy merkezinde onlaýn teleköpri arkaly Germaniýanyň “Senior Experten Service” guramasynyň (“Tejribeli hünärmenler gullugynyň”) ginekologiýa boýunça hünärmeni — doktor Amin Mortazawiniň hem-de Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş ylmy-kliniki merkeziniň akuşer-ginekolog lukmanlarynyň gatnaşmagynda maslahat geçirildi.
Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň Germaniýanyň bu guramasy bilen ençeme ýyllaryň dowamyndaky netijeli gatnaşygy lukmançylyk ulgamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça türkmen-german hyzmatdaşlygynyň işjeň ösdürilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.
Şu günler sanly wideoaragatnaşyk ulgamy arkaly tejribe alyşmak maksady bilen, interwension radiologiýa ulgamynda esasy hünärmen lukman doktor Fridrih Zeýdel bilen hem maslahat geçirildi.
Interwension radiologiýa lukmançylyk radiologiýasynyň ýöriteleşdirilen bölümi bolup, wizuallaşdyrmak usullarynyň peýdalanylmagy bilen keselleri bejermäge gönükdirilendir. Ol hirurgiýa goşmaça bolup, käbir patologiýada öň mümkin bolmadyk täze çözgütleri hödürleýär.
Duşuşykda gan damarlarynyň ýagdaýyny kesgitlemek maksady bilen geçirilýän häzirki zaman angiografiýa barlagynyň esaslary ara alnyp maslahatlaşyldy.
Şeýle hem ýakynda onlaýn teleköpri görnüşinde “Tejribeli hünärmenler gullugynyň” doktory Gerlinde Partekeniň gatnaşmagynda maslahat geçirildi. Şonda anesteziologiýanyň we reanimatologiýanyň meseleleri, häzirki zaman hirurgiýa bejergilerinde ulanylýan agyrysyzlandyrma usullarynyň kämil görnüşleri hem-de gaýragoýulmasyz çäreler ara alnyp maslahatlaşyldy.
Şeýle hem ýakynda wideoaragatnaşyk görnüşinde doktor Gerlinde Zälser bilen duşuşyk geçirilip, oňa ýurdumyzyň esasy pediatrlary we çaga newropatolog lukmanlary gatnaşdylar. Hünärmenler tarapyndan keseli anyklamagyň hem-de lukmançylyk kömegini bermegiň Ýewropa ölçeglerine kybap gelýän täze derejä çykarylandygy bellenildi.
18-nji martda fizioterapiýa boýunça hünärmen doktor Suzanna Krellner bilen telemaslahatyň geçirilmegi meýilleşdirilýär. Onda ýylylyk, sowuklyk, elektrik togy, magnit şöhlelenmesi ýaly fiziki ýagdaýlaryň kömegi, şeýle hem palçyk, owkalama, suw terapiýasy arkaly dürli keselleri bejermek baradaky meselelere garalar.
Türkmen lukmanlarynyň ýokary derejedäki nazary we amaly taýýarlygy, şeýle hem nemes hünärmenleriniň baý tejribesi hem-de biziň lukmançylyk merkezlerimiziň, şol sanda Germaniýanyň saglygy goraýyş tehnikalar bilen enjamlaşdyrylan merkezleriň öňdebaryjy tehniki binýady ýüz tutan hassalary bejermekde iň oňat netijeleri gazanmaga kömek edýär.
Bularyň ählisi ýurdumyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň howandarlygynda amala aşyrylýan hem-de Diýarymyzyň saglygy goraýyş ulgamyny täze derejä çykarmaga gönükdirilen maksatnamalaýyn çäreleriň toplumynyň möhüm düzümine girýär. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, döwletimiz we jemgyýetimiz üçin örän wajyp bolan bu ulgamda işjeň halkara hyzmatdaşlygyň zerurlygy saglygy goraýyş ylmynyň we tejribesiniň mazmuny, depginli ylmy-tehniki ösüşi bilen şertlenendir.
Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentligi
Surata düşüren: Ýuriý ŞKURIN
