Şu ýyl Ýagşygeldi Kakaýewiň adyny göterýän Halkara nebit we gaz uniwersitetinde innowasion ylmy-okuw merkeziniň açylanyna 10 ýyl bolýar.
Ol häzirki adyny 2019-njy ýylda aldy, şonda merkeziň işiniň gerimi-de giňedi – onuň Balkanabat bölümi açyldy. Häzirki wagtda bu merkez ýurdumyzyň üç şäherinde: Aşgabatda, Balkanabatda we Türkmenbaşyda depginli iş alyp barýar.
Merkeziň esasy işi raýatlaryň esasy we hünär biliminden, talyplara uniwersitetden daşary bilim bermekden, gysga möhletli okuwlary guramakdan we geçirmekden, ýokary okuw jaýlaryň talyplaryny ylyma çekmekden, önümçilik maksatly täze tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça dürli barlaghana gözleglerini geçirmekden, kompýuterleriň programma üpjünçiligini taýýarlamakdan we döretmekden, olary köpçülikleýin ýerlemekden, hünärmenleri kämilleşdirmekden, nebit we gaz pudagynyň hünärmenlerini we mugallymlaryny hünär taýdan gaýtadan taýýarlamakdan, daşky gurşawy goramak boýunça kadalaşdyryjy resminamalary işläp düzmekden ybaratdyr.
Merkezde ýurdumyzyň we daşary ýurtly kompaniýalaryň, şol sanda «Dragon Oil», «Areti», «Eni», «Mitsubishi», «Rönesans», «Bouygues», «BKE Shelf» we başgalaryň şu pudaga degişli kärhanalarynyň işgärleri kämilleşýärler we hünär taýýarlyklaryny geçýärler. Umuman, soňky 10 ýylda kompaniýalar bilen 540-dan gowrak şertnama baglaşyldy we olaryň esasynda 8 müňe golaý adam okuw geçdi.
Merkeziň 2020-nji ýyldan bäri Türkmenistanda ilkinji gezek bu pudagyň hünärmenleri üçin ygtyýarly esasda senagat howpsuzlygy pudagynda hünäri ýokarlandyrmak mümkinçiliginiň döredilendigini bellemelidiris. Üç ýylyň dowamynda bu merkez 5 müň sany şahadatnamaly hünärmeni – ýurdumyzyň döwlet we hususy kärhanalarynyň, şeýle hem daşary ýurt kompaniýalarynyň işgärlerini has-da sowatly etdi.
Bu ýyl merkez tarapyndan hödürlenýän ýöriteleşdirilen okuw ugurlarynyň sany ep-esli artdy. Umuman alanyňda, bu merkezde Türkmenistanyň Bilim ministrligi tarapyndan tassyklanan 176 bilim maksatnamasy hereket edýär. Ekologik we senagat howpsuzlygy ýaly möhüm ugurlarda sowadyjy we howa ulgamlary, tehnologik amallaryň we önümçiligiň awtomatlaşdyrylmagy, sanly tehnologiýalar, dolandyryş we başga-da birnäçe täze okuw maksatnamalary ýerine ýetirilip başlandy.
Şu ýylyň mart aýynda Türkmenistanyň Oba hojalygy we daşky gurşawy goramak ministrliginiň hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Senagat ösüş guramasynyň (UNIDO) goldawy bilen innowasiýa ylym-okuw merkeziniň esasynda sowadyjy we howa ulgamlary barlaghanasynyň döredilendigini bellemelidiris.
Barlaghana senagat sowadyjy enjamlaryň we gurnamalaryň işini imitasiýa edýän gurallaryň, dürli öndürijilik derejeleri üçin ulgamlaryň güýjüni hasaplamaga we ýylylyk çalşygy enjamlarynyň energiýa netijeliligine baha bermäge mümkinçilik berýän abzallar bilen enjamlaşdyrylandyr.
Ýaş hünärmenleri taýýarlamak we dürli pudaklarda tebigy sowadyjylaryň howpsuz ulanylmagyna hem ozon gatlagyny goramaga gönükdirilen häzirki zaman alternatiwalaryny öwrenmek halkara derejesinde möhüm bolan bu taslamanyň esasy maksatlarydyr. Taslama ozon gatlagyny goramak baradaky Wena konwensiýasyna we Ozon gatlagyny weýran edýän maddalar boýunça Monreal teswirnamasyna gatnaşýan döwletleriň arasynda ýer alan Türkmenistan tarapyndan kabul edilen borçnamalaryň ýerine ýetirilmeginiň bir bölegi hökmünde guraldy.
Merkeziň işiniň aýrylmaz bölegi önümçilige ylmy-tehniki goldawdyr. Mysal üçin, «Türkmengaz» döwlet konserniniň «Marygazçykaryş» müdirligi bilen baglaşan şertnamasy esasynda şu ýylyň aprel aýynda merkez önümçilige innowasion çözgütleri girizmek we işleýän gaz guýularynyň öndürijiligini ýokarlandyrmak üçin ylmy-synag işlerini tamamlady.
Şeýle hem geçen aýda merkez «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň «Balkannebitgazgözleg» bilen baglaşan şertnamasynyň çäginde ýerli çig mal esasynda buraw we beklew laýlarynyň täze düzümini işläp düzüp, önümçilige ornaşdyrmak ugrundaky ylmy-tehniki meseleleri üstünlikli çözdi.
Häzirki wagtda merkeziň hünärmenleri Türkmenbaşynyň nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň we «Türkmengaz» döwlet konserniniň tehniki tabşyrygy boýunça birnäçe ylmy-gözleg işlerini alyp barýarlar.
